Tránh lặp lại nguyên văn lời của trẻ và phải nói tình cảm

Lặp lại nguyên văn lời đứa trẻ

Lời trẻ nói chỉ là phương tiện để nó biểu thị tình cảm. Cha mẹ cần phải “giải mã tình cảm” lời trẻ nói, và truyền lại sự hiểu biết của mình về tình cảm này, chứ không phải lặp lại nguyên văn lời trẻ. Ví dụ :

(1)

Anđrê : Con chẳng bao giờ chạm được vào bóng khi chúng con chơi với bọn lớn.

Bố : Con muốn chơi và con bực mình vì bị gạt ra ngoài.

(2)

Simông : Nhìn này bố, con vừa làm cái máy bay với những công cụ mới của con.

Bố : Con tự hào về nó phải không.

Nghe không tình cảm

Tình cảm là một chất lượng chủ yếu của cuộc giao tiếp. Người ta muốn người khác hiểu cái mà người ta cảm thấy, chứ không chỉ cái được nói ra. Trẻ em đặc biệt nhạy cảm.

Vì thế chúng biểu thị rất nhiều tình cảm trong câu chuyện : niềm vui, sự căm hờn, thất vọng, nỗi sợ hãi, tình yêu, sự buồn rầu, ghen tức v.v…

Khi chúng trao đổi với bố mẹ, chúng chờ đợi ở họ một sự chia sẻ tình cảm. Sai lầm phổ biến nhất ở các cha mẹ khi thử nghiệm nghe tích cực, là đưa ra những câu trả lời không bao hàm yếu tố tình cảm biểu thị bởi đứa trẻ.

Giannét : Matiơ là đồ hèn ! Mẹ ơi anh ấy đã lấy hết đồ của con trong ngăn. Con ghét anh ấy. Con có thể giết anh ấy khi anh ấy làm thế !

Mẹ : Con không thích Matiơ làm thế.

Câu này không phản ánh tình cảm tức giận của cô bé. “Con rất bực Matiơ phải không” là câu trả lời thích đáng hơn.

Clốt, 6 tuổi, khóc khi bố nó cố gắng thuyết phục nó xuống biển tắm cùng với mọi người.

Clốt : Con không muốn. Nước sâu lắm và con sợ sóng.

Bố: Con thấy nước quá sâu?

Thật ra không phải đứa trẻ muốn đưa ra một đánh giá về độ sâu của nước. Nó chỉ muốn nói : “Đừng bắt tôi xuống nuớc, tôi sợ lắm”. Người cha lẽ ra cần tỏ ra thông cảm bằng câu trả lời : “Con sợ và con không muốn bố bắt con xuống nước?”.

Nhiều khi các bậc cha mẹ thấy rất khó chịu trước một tình cảm, thái độ của đứa trẻ. Họ cảm thấy không thể chấp nhận được, không thể nhận biết một thái độ như thế ở đứa con. Thật ra những tình cảm này chì là nhất thời, nó đến rồi đi không để lại dấu vết gì ở trẻ. Nhưng chìa khoá cho sự tiến triển thuận lợi này lại là sự thông cảm của cha mẹ.