Những “thông điệp” này rõ ràng truyền đạt chính xác hơn tình cảm của cha mẹ. Giả sử bạn đang mệt và vì thế cảm thấy khó chịu khi đứa con nhỏ của bạn cứ đòi bạn phải chơi với nó. Nếu bạn nói: “Bố đang mệt” thì bạn đã truyền đạt đúng tình cảm của mình, cho phép đứa trẻ hiểu tình trạng của bạn. Trái lại, nếu bạn nói: “Con quả là không thể chịu nổi !” thì thông điệp là không chính xác, chĩa vào đứa trẻ và nó có thể hiểu rằng: “Bố cho mình là đứa trẻ độc ác”, thay vì hiểu đúng được tình cảm của bạn.
Hiệu quả của thông điệp ngôi thứ nhất
Thông điệp ngôi thứ nhất ít có nguy cơ gợi ra sự chống đối ở trẻ, mà có ảnh hưởng tốt cho sự thay đổi hành vi của chúng. Ta hãy tưởng tượng phản ứng khác nhau của một đứa bé đối với hai câu nói sau đấy. Giả sử đứa bé “tặng” bố nó một cú đá. Ông này có thể nói :
- Ái đau quá. Bố không thích con đá bố như vậy.
- Con ác quá ! Không được đánh người khác như thế !
Nếu đứa trẻ khó mà phủ nhận câu thứ nhất, thì nó hoàn toàn có thể tranh cãi đối với cấu thứ hai. Sau nửa câu nói thứ nhất để cho đứa trẻ được tự nó tìm ra cách giải quyết vấn đề, và tỏ ra rằng bạn tin cậy vào sự tôn trọng của nó đối với nhu cầu của bạn. Do sự chân thành của nó, thông điệp ngôi thứ nhất thuờng được đáp lại cũng bằng một thông điệp ngôi thứ nhất. Và cũng như vậy, một thông điệp ngôi thứ hai thường gợi ra một thông điệp cùng loại để đáp lại :
- Con ngày càng hay quên rửa bát sau khi ăn đấy.
- Mẹ cũng thế. Mẹ cũng hay bỏ bát không rửa buổi sáng.
- Cái đó khác ! Mẹ có biết bao nhiêu việc phải làm ở nhà. Mẹ không thể đi theo dọn những thứ con bày bừa.
- Con chẳng bày bừa gì cả !
- Con không biết suy nghĩ.
- Mẹ thì lúc nào cũng đòi hỏi tất cả mọi nguời phải hoàn thiện.
- Con thì còn lâu mới đạt được cái đó.
- Mẹ thì lúc nào cũng quá đáng…
Một thông điệp ngôi thứ nhất ít có khả năng gây ra cuộc cãi vã như thế. Tất nhiên, không phải là cứ sử dụng cách nói này là mọi chuyện sẽ tốt đẹp ngay lập tức. Trẻ em cũng như người lớn không phải là cảm thấy dễ chịu khi nghe nói rằng hành vi của mình làm phiền nguời khác. Tuy nhiên, nói ra cái bạn đang cảm giác ít nguy hiểm hơn là tố cáo người khác đã gây ra điều đó.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét